NOWY TARG. Tuż przed 11. listopada biało-czerwone tabliczki formatu A4 z legionowym orzełkiem, imieniem, nazwiskiem, rangą i najwyższym przyznanym odznaczeniem zaczęły się pojawiać na grobach legionistów, którzy spoczywają poza wyznaczoną dla nich kwaterą z pomnikiem. Jest to początek akcji, jaką zainicjowali dwaj prawnukowie wojennych bohaterów, a patronuje jej Podhalańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk.
Na razie tak oznakowane zostały dwa nagrobki w 55. kwaterze: generała dywizji Kazimierza Ładosia - dowódcy XXXVI Brygady Piechoty i XVI Dywizji piechoty w wojnie polsko-bolszewickiej, kawalera Orderu VIRTUTI MILITARI oraz kaprala Władysława Fryźlewicza z 3. Pułku piechoty Legionów i 1 Pułku Strzelców Podhalańskich, odznaczonego Krzyżem Niepodległości. Zmarły w 1963 roku gen. Ładoś jest najwyższym rangą oficerem spoczywającym na nowotarskim cmentarzu.
Wzorem Poznania, gdzie na cmentarzu zostały podobnie oznakowane groby powstańców – na pomysł takiego wyróżnienia grobów legionistów w Nowym Targu wpadli dwaj ich prawnukowie: Maciej Fryźlewicz – prawnuk legionisty Władysława i Szymon Ozorowski, który projektował tabliczki – prawnuk Józefa Czerwińskiego, wachmistrza żandarmerii II RP, zamordowanego przez NKWD w więzieniu we Lwowie. Koresponduje to z podjętą znacznie wcześniej inicjatywą PTPN-u, polegającą na tworzeniu i dopełnianiu listy legionistów z Podhala, zbieraniu biogramów i zdjęć. Ten materiał udostępniony został na stronie internetowej PTPN.
Ideą prawnuków jest, by do końca roku tabliczkami z legionowym orzełkiem zostały oznakowane wszystkie nowotarskie groby legionistów, a na miejscowym cmentarzu spoczywa ich ponoć cała kompania. 26-ciu w Kwaterze Legionowej, a reszta – w indywidualnych grobach rozsianych po różnych kwaterach. Inicjatywa ma być zgłoszona na forum Rady Miasta, z intencją, by miasto sfinansowało tabliczki.
Tymczasem zgłosiły się już dwie kolejne rodziny legionistów – Giełczyńscy i Giżyccy – które czekają na oznakowanie grobów.
Anna Szopińska
Zdjęcia: Maciej Fryźlewicz
