19 stycznia 1945 r., wobec błyskawicznych postępów wielkiej ofensywy wojsk sowieckich, która w połowie stycznia ruszyła znad Wisły, Dowódca Armii Krajowej (Dowódca Sił Zbrojnych w Kraju) gen. bryg. Leopold Okulicki „Niedźwiadek” wydał ostatnie rozkazy do żołnierzy AK. Dla upamiętnienia tego ważnego wydarzenia, Arkadiusz Stefaniak - Guzik opracował interesujące życiorysy trzech członków Zgrupowania „Żelbet” AK z Krakowa, którzy mieszkali po wojnie w Nowym Targu i tu spoczywają. Pierwszy z nich przedstawia tekst i materiały o Irenie Michajłów - Ćwiertni. Zachęcamy Państwa do lektury.
19 stycznia 1945 r. generał Leopold Okulicki „Niedźwiadek” wydał rozkaz rozwiązujący Armię Krajową. W ostatnim rozkazie napisał: „Żołnierze Armii Krajowej! Daję Wam ostatni rozkaz. Dalszą swą pracę i działalność prowadźcie w duchu odzyskania pełnej niepodległości Państwa i ochrony ludności polskiej przed zagładą. Starajcie się być przewodnikami Narodu i realizatorami niepodległego Państwa Polskiego. W tym działaniu każdy z Was musi być dla siebie dowódcą. W przekonaniu, że rozkaz ten spełnicie, że zostaniecie na zawsze wierni tylko Polsce oraz by Wam ułatwić dalszą pracę - z upoważnienia Pana Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zwalniam Was z przysięgi i rozwiązuję szeregi AK. W imieniu służby dziękuję Wam za dotychczasową ofiarną pracę Wierzę głęboko, że zwycięży nasza Święta Sprawa, że spotkamy się w prawdziwie wolnej i demokratycznej Polsce. Niech żyje Wolna, Niepodległa, Szczęśliwa Polska”.
Na nowotarskim cmentarzu spoczywa wielu zasłużony żołnierzy Armii Krajowej, takich jak ppor. Michał Szypiłło ps. „Pancerz” – dowódca 1 plutonu 23 Brasławskiej Brygady AK czy płk dr Stanisław Kołodziejski ps. „Jaksa” – dowódca plutonu BCh operującego w okolicach Bobowej, zaangażowany w akcję scaleniową AK i BCh w powiecie gorlickim oraz współtwórca i wieloletni członek zarządu Podhalańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Warto przywołać pamięć kilku żołnierzy Zgrupowania „Żelbet” AK, którzy związani byli z Nowym Targiem i tu spoczywają. „Żelbet” był najliczniejszą jednostką ruchu oporu działającego na terenie Krakowa w czasie II wojny światowej, liczył ok. 5 tysięcy członków.
Jedną z nich była Irena Michajłów – Ćwiertnia, która urodziła się 20 maja 1927 r. w Krakowie. Była córką Józefa i Anny z domu Sznicer. 10 maja 1943 r. wraz z ojcem została zaprzysiężona w Zgrupowaniu „Żelbet” AK i otrzymała pseudonim „Czyżyk”. Jej działalność polegała na przygotowywaniu opatrunków oraz zaopatrywaniu w bieliznę członków oddziału. Przygotowane artykuły odbierała siostra zakonna pracująca w szpitalu św. Łazarza w Krakowie przy ulicy Kopernika. Była również zaangażowana w działalność konspiracyjną. Przekazywała ustne i zaszyfrowane meldunki, przechowywała broń i amunicję oraz dostarczała ją konspiratorom. Ponadto przygotowywała kenkarty, blankiety i inne dokumenty dla osób „spalonych”. Ujawniła się w maju 1945 roku. Po zakończeniu wojny ukończyła szkołę średnią oraz studia stomatologiczne w Krakowie. Po otrzymaniu dyplomu podjęła pracę najpierw w Miechowie, następnie w Lipnicy Wielkiej i Nowym Targu. Odznaczona została Brązowym Krzyżem Zasługi z Mieczami. W 2001 roku została awansowana na podporucznika. Zmarła 8 września 2011 roku. Pochowana została na nowotarskim cmentarzu (kwatera 19, grób 28).
1. Dowód osobisty I. Michajłów – Ćwiertni
2. Karta Ewidencyjna członka ZBoWiD
3. Wniosek o nadanie Krzyża Partyzanckiego
4. Wniosek o nadanie stopnia podporucznika dla I. Michajłów – Ćwiertni.
