2 lipca 2015 r. odbyła się promocja najnowszej pozycji Podhalańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, która liczy prawie 500 stronic. Jest to książka p. Marka S. Fryźlewicza „Nowy Targ moje Miasto. Galeria Nowotarżan". To jakże ważne dla miasta wydarzenie literackie zgromadziło w Miejskim Ośrodku Kultury kilkaset osób, a sama publikacja cieszyła się ogromnym zainteresowaniem.
Książka została uroczyście przekazana księdzu Kardynałowi Stanisławowi Dziwiszowi, co miało miejsce 19 X 2015 r. w Pałacu Biskupim w Krakowie. Autorem zdjęć jest p. Tadeusz Warczak
Goście przybyli także z Katowic, Krakowa, Zakopanego, Rabki, sąsiednich miejscowości. Muzyką umilił ten wieczór New Market Jazz Band – zdobywca Złotej Tarki; góralską nutą i śpiewem ubarwili go „Mali Śwarni". Licznie reprezentowane były rodziny, których bliscy trafili na karty książki. Byli parlamentarzyści, przyjaciele autora, samorządowcy. Na ekran w tle projektor rzucał portrety bohaterów tworzonej kilka lat publikacji.
Składają się bowiem na nią sylwetki opisywane wcześniej w kolejnych numerach „Głosu Serca" – gazetki parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa. To jej redaktor, ks. Mariusz Wojdan, zachęcał Marka Fryźlewicza do przypominania kolejnych postaci, które kształtowały dzieje i charakter Nowego Targu.
- Góralska śpiewka zapytuje: „ - Chłopcy Podholanie, cóz po wos zostanie?..". I jest od razu odpowiedź: „ - Po góraf śpiewanie" – zagajał podczas promocji senator, prof. Stanisław Hodorowicz. - Ta pozycja książkowa to właśnie śpiew o tych, co byli i trwale zaznaczyli ślad swojego bytowania na nowotarskiej ziemi. Byli to ludzie różni – rdzenni nowotarżanie z dziada pradziada, osadzeni korzeniami w tej naszej dziedzinie; byli też ludzie, którzy dopiero tutaj zapuszczali swoje korzenie, dla których Nowy Targ był miejscem wyboru – pracy zawodowej, działalności; którzy otarli się o Nowy Targ szkołą czy pracą w naszym mieście. Wszyscy oni jednak zapisali się trwale swoimi dokonaniami w historii naszego grodu. Chciałem gorąco podziękować autorowi za wyłuskanie tych osób i ich przedstawienie. Mam pewność, że to daleko za mało, że jest wielu, wielu jeszcze innych. Dlatego chciałem również gorąco zachęcić autora i z was wielu, do tego, żeby pamięcią przywodzić przodków. Bo to wyznacza także nasze miejsce w łańcuchu pokoleniowym.
- Praźródłem były moje zainteresowania historią miasta, regionu, myślę, że bardzo rozbudzone przez panią profesor Ludmiłę Figiel – wyznawał natomiast autor. - Każda sylwetka to nie jest suchy biogram – wszystko oparte jest na faktografii, na materiałach, dokumentach, o które zawsze prosiłem rodziny, albo sam ich gdzieś szukałem – w Archiwum Państwowym czasem w Archiwum Kurii Metropolitalnej, Narodowym Archiwum Cyfrowym.
Wielu materiałów przysporzyła autorowi współpraca z zabranym już, niestety, miastu Archiwum Państwowym pod kierownictwem Barbary Słuszkiewicz i z historykiem I LO im. S. Goszczyńskiego, Jackiem Waksmundzkim. Inspiratorem książkowego wydania był z kolei dr Maciej Hodorowicz – prezes Podhalańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, w którego ręce trafiły pierwsze opisane sylwetki dziadków autora.
Obszerna publikacja przyczynia się do uwiecznienia postaci z różnych kręgów i dziedzin życia. Znaleźli się wśród nich bohaterowie dwóch wojen, święci i błogosławieni, męczennicy za wiarę i narodową sprawę, nauczyciele, artyści, poeci, prawnicy, muzycy, pisarze, dziennikarze, regionaliści, samorządowcy, działacze społeczni i turystyczni, jeden aktor, pierwszy nowotarski olimpijczyk, pierwszy lodziarz.
Jedni pochodzili z Nowego Targu, innych przywiodły tu koleje losu, mocno rzeźbione nurtem historycznych wydarzeń. Upamiętnione w ten sposób są osoby już nie żyjące, a zasadą było, by nie powielać sylwetek opisanych wcześniej w kolejnych numerach „Almanachu Nowotarskiego". Żadna z sylwetek – jak zaznaczał autor – nie była opisywana na czyjeś życzenie czy zamówienie.
W stylowej obwolucie (a szata graficzna to zasługa Marcina Ozorowskiego) znalazły się postaci: Jadwigi Apostoł-Staniszewskiej, Michała Balary, O. Andrzeja Marii Chmiela, Piotra Chodorowicza, dr Andrzeja Chramca, ks. Piotra Dańkowskiego, Stefana Dekańskiego, Zofii Dudzińskiej, Władysława Fryźlewicza, Pawła Gędłka, dra Józefa Grzybka, Wiktora Ignacego Gutowskiego, Władysława Hajnosa, ks. Franciszka Juraszka, ks. Tadeusza Juchasa, Jana Krzystyniaka, ppłka Stanisława Krzystyniaka, Andrzeja Kudasika, Izabeli Liberakowej, Zygmunta Lubertowicza, Jerzego Michała Łuckiego, Franciszka Pierwoły, Jana Plucińskiego, Eugeniusza Przesławskiego, Witolda Pustówki, ks. Stanisława Pyrtka, dra Wita Radwańskiego, Józefa Ramsa, Jana Reczkowskiego, Michała Rekuckiego, Kazimierza Samoleja, Marii Staszlowej, Edwarda Sutora, dr Michała Sypera, Józefa Szopińskiego, ks. Józefa Ślazyka, ks. prof. Józefa Tischnera, Józefa Edmunda Titza, Leopolda Treppera, Józefa Trutego, dra Wilhelma Turschmida, Zygmunta Wasiewicza, Adama Worwy, gen. Ferdynanda Zarzyckiego i Franciszka Żarneckiego.
Dwa biogramy – płka Stanisława Krzystyniaka, bohatera powietrznej bitwy o Anglię, dowódcy Dywizjonu 301 i nowotarskiego Żyda, szefa siatki szpiegowskiej zwanej Czerwoną Orkiestrą, Leopolda Treppera, którego informacje przyczyniły się walnie do zwycięstwa na łuku kurskim i zakończenia II wojny – są na tyle sensacyjne, że już były kanwą produkcji filmowych. Niemniej życiorysy wielu innych postaci to znakomity materiał na filmowy scenariusz.
Wdzięcznym głosem rodzin osób z kart książki był przybyły z Krakowa prof. Bogusław Grzybek, dyrygent słynnego daleko poza Polską Chóru „Organum". Jego ojciec, dr Józef Grzybek – historyk, założyciel Archiwum, długoletni organista i chórmistrz, zasłużony przy organizowaniu pierwszej papieskiej wizyty w Nowym Targu, też znalazł się bowiem w Galerii Nowotarżan. Książek przy promocji zostało sprzedanych ok. pół tysiąca. Cały nakład jest planowany na 1.000 egzemplarzy. Kolejka po autograf, już po zakończeniu promocji, ciągnęła się do połowy sali. Podpisywanie trwało długo, bo niektóre osoby nabyły po kilka egzemplarzy.Przy tak dużym zainteresowaniu tworzenie drugiej części Galerii wydaje się nieuchronne.
Źródło: Anna Szopińska, www.podhaleregion.pl
