22 czerwca 1792 r. z inicjatywy króla Stanisława Augusta Poniatowskiego ustanowiono najwyższe polskie odznaczenie nadawane za wybitne zasługi wojenne – Virtuti Militari. Odznaczenie to jest jednym z najstarszych wojennych orderów na świecie. To zaszczytne wyróżnienie otrzymali również nowotarżanie, których sylwetki przez kolejne tygodnie będziemy prezentować.
Dla zainteresowanych w zakładce „Wydawnictwa” udostępniamy obszerną pracę Arkadiusza Stafaniaka-Guzika pt. Małopolscy Kawalerowie Orderu Wojennego Virtuti Militari omawiającą historię i kulisy powstania tego odznaczenia, jak również osób, które to odznaczenie otrzymały.
Stefan Polak urodził się 21 września 1913 r. w Nowym Targu, był synem Edwarda i Wiktorii Jezierskiej. Brał udział w kampanii wrześniowej, po przegranej bitwie przedostał się do Francji. Był żołnierzem 10 Pułku Strzelców Konnych, z którą przeszedł szlak bojowy, walcząc w kampanii francuskiej do 1940 r. W roku 1945 awansował na stopień podporucznika. Odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari, dwukrotnie Krzyżem Walecznych, trzykrotnie Medalem Wojska, Medalem Zwycięstwa i Wolności, Odznaką Grunwaldzką oraz brytyjskim odznaczeniami: 1939 – 1945 Star, France and Germany Star oraz The War Medal. Awansowany do stopnia porucznika. Zmarł 6 listopada 1992 roku. Jego grób został ujęty w ewidencji grobów weteranów walk o Wolność i Niepodległość Polski prowadzonej przez Instytut Pamięci Narodowej.
Na nowotarskim cmentarzu spoczywają jeszcze:
- Gen dyw. Kazimierz Ładoś
- Płk Włodzimierz Budarkiewicz
- Ppłk Jakub Pajerski
- Mjr Władysław Dziadosz
- Por. Stefan Polak
- Ppor. Władysław Sowa
Warto nadmienić, że na cmentarzu żydowskim w Nowym Targu znajduje się grób dr Jana Brauna, kawalera Virtuti Militari, zmarłego tragicznie w Tatrach 21 sierpnia 1926 r.
Postać Władysława Dziadosza została przybliżona w październiku 2020 r. (http://www.ptpn.nowytarg.pl/index.php/178-weterani-na-nowotarskim-cmentarzu-arkadiusz-stefaniak-guzik.
Grób S. Polaka na cmentarzu w Nowym Targu (Kwatera 38, grób nr 3)
Legitymacja Krzyża Walecznych
Legitymacja Krzyża Srebrnego Virtuti Militari
Legitymacja Medalu Wojska