Opublikowano: 17 listopad 2025

Wacław Żmudziński przyszedł na świat w Strzelnie 2 września 1900 r. W 1918 r. został powołany do armii pruskiej i przydzielony do 149. pułku piechoty. W szeregach tego pułku walczył na froncie zachodnim (we Francji) jako obsługa CKM w stopniu strzelca. W grudniu 1918 r. w momencie wybuchu powstania wielkopolskiego służył w pruskim 14 pułku piechoty. W styczniu 1919 r. został aresztowany za udział w zebraniach polskich robotników i działalność w ramach Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. Po ucieczce z aresztu 7 listopada 1919 r. wstąpił do batalionu szturmowego III Okręgu Wojskowego we Wrześni.

Czytaj więcej...

Opublikowano: 07 listopad 2025

Przy wypełnionej sali nowotarskiego Ratusza odbył się niezwykły wykład połączony z prezentacją multimedialną o intrygującym tytule: „Mistyczna Góra Athos”. Prof. Tadeusz M. Trajdos, ceniony znawca historii Orawy i Spisza, współpracujący z Podhalańskim Towarzystwem Przyjaciół Nauk, autor licznych artykułów, tym razem zaprezentował swoją niezwykłą wiedzę w zupełnie innym temacie.

Czytaj więcej...

Opublikowano: 04 listopad 2025

Zarząd Podhalańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Nowym Targu serdecznie dziękuje wszystkim darczyńcom, którzy swoją hojnością wsparli XXVI Kwestę Nowotarską. Nie odbyłaby się ona, gdyby nie zaangażowanie osób prywatnych, przedstawicieli nowotarskich instytucji, a także mediów, którzy poświęcili swój czas, aby zbierać na nowotarskim cmentarzu datki na ten wspaniały i szczytny cel.

Byli to: Burmistrz Miasta Grzegorz Watycha z rodziną, nowotarscy radni, studenci Uniwersytetu Trzeciego Wieku, Ochotnicza Straż Pożarna w Nowym Targu, Biblioteka Pedagogiczna w Nowym Targu, Związek Podhalan o/Nowy Targ, uczniowie Szkoły Podstawowej Nr 2, Szkoły Podstawowej Nr 5, Szkoły Podstawowej w Ludźmierzu razem z opiekunami. Pragniemy przekazać, że na odnowę zabytkowych nagrobków zebrano ponad 38 tys., która to kwota pozwoli na odrestaurowanie kolejnych komisyjnie wytypowanych grobów znajdujących się na nowotarskiej nekropolii.

Opublikowano: 29 październik 2025

Czy istnieje miejsce bardziej owiane tajemnicą niż to, do którego nie ma wstępu żadna kobieta? Gdzie nawet cień istoty żeńskiej nie ma prawa postawić kroku? Mistyczna Góra Athos w Grecji – święta góra dostępna wyłącznie dla mężczyzn – od wieków fascynuje i budzi respekt. O jej niezwykłej historii, duchowości i codziennym życiu mnichów opowie prof. Tadeusz M. Trajdos, znakomity historyk i autor wielu publikacji naukowych, od wielu lat współpracujący z Podhalańskim Towarzystwem Przyjaciół Nauk w Nowym Targu.

Profesor należał do nielicznego grona szczęśliwców, którym dane było odwiedzić ten odcięty od świata półwysep, a nawet uczestniczyć w życiu jego klasztorów. Podczas spotkania zabierze publiczność w podróż do autonomicznej wspólnoty monastycznej, istniejącej nieprzerwanie od tysiąca lat – do miejsca, gdzie czas płynie inaczej, a tradycja i duchowość przenikają każdy kamień.

W sercu północno-wschodniej Grecji, na styku morza i gór, kryje się Republika Mnichów – państwo z własnymi prawami, kalendarzem i historią. To właśnie tam, w dwudziestu średniowiecznych klasztorach, przechowywane są bezcenne skarby bizantyjskiej sztuki i relikwie, które przyciągają pielgrzymów z całego świata.

Spotkanie z prof. Tadeuszem M. Trajdosem to niepowtarzalna okazja, by zajrzeć za mury w miejsca, które pozostają jednym z ostatnich bastionów dawnej duchowości i tajemnicy.

Zapraszamy. 6 listopada 2025 r., Ratusz, Rynek 1, godz. 17.00

Opublikowano: 24 październik 2025

Serdecznie dziękujemy za udział w XXV Kweście Nowotarskiej. Dzięki Państwa zaangażowaniu, życzliwości i hojności udało się zebrać środki, które zostały przeznaczone na renowację zabytkowych nagrobków na nowotarskim cmentarzu. Państwa obecność i wsparcie to nieoceniony wyraz solidarności oraz troski o wspólne dziedzictwo i dobro lokalnej społeczności. Z całego serca dziękujemy wszystkim kwestującym, darczyńcom i osobom, które w jakikolwiek sposób przyczyniły się do sukcesu zeszłorocznej kwesty, licząc na ponowny udział w tegorocznej zbiórce.

Z wyrazami wdzięczności
Zarząd
Podhalańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk

Opublikowano: 26 sierpień 2025

Kontynuując cykl o weteranach spoczywających na nowotarskim cmentarzu przybliżona zostanie sylwetka ppor. Teofila Matuszkiewicza, jednego z kilku uczestników powstania wielkopolskiego spoczywających w Nowym Targu.

Teofil Matuszkiewicz urodził się 10 kwietnia 1898 r. w Babkowicach, w latach 1916-1918, służył w armii pruskiej, po zwolnieniu powrócił do Wielkopolski. 6 stycznia 1919 r. w Gostyniu wstąpił do formującej się 5 kompanii II batalionu 6 Pułku Strzelców Wielkopolskich. W szeregach pułku walczył w rejonie miejscowości Gościejowice, Turchałów i w okolicach Kąkolewa. W czasie wojny z bolszewikami walczył w szeregach 60 Pułku Piechoty Wielkopolskiej pod Berezyną, 20 sierpnia 1921 r. został zdemobilizowany w stopniu plutonowego.

Od 1922 r. służył w Straży Granicznej, od 1925 r. przeniesiony został do Inspektoratu Granicznego w Nowym Targu i pełnił służbę w Witowie, Czarnym Dunajcu, Podczerwonym, Nowym Targu oraz Jabłonce. We wrześniu 1939 r. został zmobilizowany, walczył w okolicach Włodzimierza Wołyńskiego. Po powrocie do Nowego Targu został tłumaczem niemieckiej komendy wojskowej w Nowym Targu. Po wojnie pracował na różnych stanowiskach, po przejściu na emeryturę pracował jako kierownik kancelarii nowotarskiego oddziału Związku Bojowników o Wolność i Demokrację oraz Związku Inwalidów Wojennych. Pełnił także funkcję ławnika w nowotarskim sądzie. Zmarł 6 marca 1973 r., pochowany na nowotarskim cmentarzu, kw. 3, grób nr 172.

Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Zasługi za Dzielność, Brązowym Krzyżem Zasługi oraz Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym.

Więcej informacji o T. Matuszkiewiczu i pozostałych powstańcach znajdą Państwo w tegorocznym numerze Almanachu w artykule pt. „Powstańcy wielkopolscy związani z Podhalem”