Opublikowano: 17 wrzesień 2020

Zarząd oraz członkowie Podhalańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Nowym Targu łączą się w smutku z powodu nagłego odejścia naszego Kolegi Jacka Waksmundzkiego. Autor książki, wielu artykułów, publikacji,  współtwórca „Almanachu Nowotarskiego”, bardzo życzliwy i zaangażowany w sprawy Towarzystwa. Swoją historyczną pasją i zdobytymi badaniami dzielił się podczas licznych spotkań. Pamięć o Nim pozostanie wśród nas, ale także w wielu tekstach i opracowaniach, których był twórcą.

Opublikowano: 30 sierpień 2020

1 września 2020 r. przypada 81 rocznica ataku Niemców na Polskę, kiedy to rozpoczęła się II Wojna Światowa. Niewielu jest ludzi, którzy ją przeżyli, a jeszcze mniej bezpośrednich jej uczestników. Pomimo upływu czasu, jak zaznacza Włodzimierz Zapiórkowski, nie wolno zapomnieć o tragicznych wydarzeniach związanych z tamtym okresem. Aby przypomnieć historię sprzed 81 lat, odtworzył wspomnienie o pierwszym dniu wojny z relacji Tadeusza Zapiórkowskiego, absolwenta Szkoły Podchorążych Piechoty w Komorowie koło Ostrowi Mazowieckiej, oficera 3 Pułku Strzelców Podhalańskich, więźnia Starobielska i obozu jenieckiego Oflag VII A w Murnau, w Bawarii, w którym przebywał z rotmistrzem Witoldem Pileckim. Artykuł znajduje się w Almanachu Nowotarskim Nr 23 z 2019 roku.

Czytaj więcej...

Opublikowano: 17 sierpień 2020

Opublikowano: 13 sierpień 2020

W dniach 12-25 sierpnia 1920 r. Wojsko Polskie stoczyło jedną z największych i zarazem najważniejszych bitew w historii swojego oręża. Było to jednocześnie decydujące starcie w wojnie polsko-rosyjskiej 1920 r. Początkiem działań wojennych były walki o Lwów rozpoczęte w listopadzie 1918 r. i trwające kilka następnych miesięcy.

Od 14 lutego 1919 r. rozpoczęła się tzw. niewypowiedziana wojna polsko-rosyjska, kiedy to w rejonie miasteczka Mosty nad Niemnem nawiązano pierwszy kontakt bojowy z oddziałami Armii Czerwonej. Zamiarem obu stron było przejęcie kontroli nad obszarem opuszczanym przez wojska niemieckie. Prowadzone działania bojowe przyniosły początkowo sukcesy odrodzonemu Wojsku Polskiemu, które w toku prowadzonych działań zajęło duże obszary litewsko-białoruskie. Jesienią 1919 r. Józef Piłsudski wstrzymał ofensywę, aby nie wspierać „białych generałów” w wojnie domowej z bolszewikami, gdyż nie uznawali oni odrodzonej Polski w granicach byłego zaboru rosyjskiego. Po klęsce wojsk kontrrewolucyjnych na przełomie 1919/1920 r. powróciła sprawa konfrontacji polskiej z bolszewikami. Józef Piłsudski zmienił swój plan idei federacyjnej na inkorporację ziem, które znajdowały się niegdyś w granicach I Rzeczypospolitej.

Czytaj więcej...

Opublikowano: 05 sierpień 2020

Porucznik rezerwy doktor Jan Krotoski (1895-1969)

Urodził się 28 sierpnia 1895 roku w Gostyniu Starym. Był synem doktora filozofii Kazimierza Krotoskiego – pierwszego dyrektora c.k. Gimnazjum w Nowym Targu oraz Tekli z Sobkowskich, siostry proboszcza starogostyńskiego dr. Ludwika Sobkowskiego. Naukę w nowotarskim gimnazjum rozpoczął od kl. I w roku szkolnym 1905/06, świadectwo dojrzałości uzyskał w 1913 roku ukończył i rozpoczął studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Podczas I wojny światowej wcielony został do armii austriackiej. W latach 1918-1921 służył w wojsku polskim, biorąc m.in. udział w wojnie polsko-bolszewickiej w służbach sanitarnych. Był porucznikiem rezerwy ze starszeństwem 1 VI 1919 r. Przerwane wojną studia medyczne kontynuował i ukończył w 1924 roku na Wydziale Lekarskim w Poznaniu.

Czytaj więcej...

Opublikowano: 31 lipiec 2020

1 sierpnia mija 76 rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego, jednego z najbardziej dramatycznych wydarzeń drugiej wojny światowej. Do dzisiaj istnieje spór pomiędzy historykami, czy ten bohaterski zryw, który spowodował niewyobrażalne straty i przede wszystkim nie mający szans na powodzenie, był słuszny. W Powstaniu walczyło kilkaset tysięcy ludzi, wśród których znalazło się wielu nowotarżan. W tym co najmniej dwóch absolwentów nowotarskiego gimnazjum, których sylwetki warto przybliżyć. Na uwagę zasługuje fakt, że osoba Kornela Żabskiego jest na Podhalu całkowicie zapomniana. Szersze biogramy będą dostępne w przygotowywanej książce pt. „Bohaterowie nowotarskiego gimnazjum”.

Czytaj więcej...