27 stycznia 1945 r. Armia Czerwona wyzwoliła ok. 7 tysięcy więźniów niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz – Birkenau, w którym w czasie II wojny światowej straciło życie ponad milion ludzi. Również w tym dniu przypada Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu.
Tego dnia oprócz pamięci o ofiarach, warto przypomnieć sylwetki tych bohaterów, którzy w tak trudnych i nieludzkich warunkach starali się nieść pomoc więźniom. Jedną z takich postaci był Marian Gach, który po zakończeniu działań wojennych zamieszkał w Nowym Targu. Ważnym wydarzeniem w jego działalności był aktywny udział w wykryciu tzw. planu Molla. Plan zakładał zbombardowanie KL Auschwitz i KL Buchenwald, a następnie zrzucenie odpowiedzialności na aliantów.
O kulisach tej akcji i historii Mariana Gacha będzie można przeczytać w tegorocznym numerze Almanachu Nowotarskiego.
Arkadiusz Stefaniak - Guzik
19 stycznia 1945 r., wobec błyskawicznych postępów wielkiej ofensywy wojsk sowieckich, która w połowie stycznia ruszyła znad Wisły, Dowódca Armii Krajowej (Dowódca Sił Zbrojnych w Kraju) gen. bryg. Leopold Okulicki „Niedźwiadek” wydał ostatnie rozkazy do żołnierzy AK. Dla upamiętnienia tego ważnego wydarzenia, Arkadiusz Stefaniak - Guzik opracował interesujące życiorysy trzech członków Zgrupowania „Żelbet” AK z Krakowa, którzy mieszkali po wojnie w Nowym Targu i tu spoczywają. Pierwszy z nich przedstawia tekst i materiały o Irenie Michajłów - Ćwiertni. Zachęcamy Państwa do lektury.
19 stycznia 1945 r. generał Leopold Okulicki „Niedźwiadek” wydał rozkaz rozwiązujący Armię Krajową. W ostatnim rozkazie napisał: „Żołnierze Armii Krajowej! Daję Wam ostatni rozkaz. Dalszą swą pracę i działalność prowadźcie w duchu odzyskania pełnej niepodległości Państwa i ochrony ludności polskiej przed zagładą. Starajcie się być przewodnikami Narodu i realizatorami niepodległego Państwa Polskiego. W tym działaniu każdy z Was musi być dla siebie dowódcą. W przekonaniu, że rozkaz ten spełnicie, że zostaniecie na zawsze wierni tylko Polsce oraz by Wam ułatwić dalszą pracę - z upoważnienia Pana Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zwalniam Was z przysięgi i rozwiązuję szeregi AK. W imieniu służby dziękuję Wam za dotychczasową ofiarną pracę Wierzę głęboko, że zwycięży nasza Święta Sprawa, że spotkamy się w prawdziwie wolnej i demokratycznej Polsce. Niech żyje Wolna, Niepodległa, Szczęśliwa Polska”.
W imieniu Pana Burmistrza Grzegorza Watychy oraz autorów publikacji, serdecznie zapraszamy na promocję książki pt: „Rodzinne zwyczaje i obrzędy mieszkańców pogranicza polsko-słowackiego Nowy Targ-Kieżmark” – „Rodinné zvyky a obrady obyvateľov poľsko-slovenského pohraničia”, która odbędzie się w dniu 27 stycznia 2022 r. w sali widowiskowo-kinowej Miejskiego Centrum Kultury w Nowym Targ, Al. Tysiąclecia 37, Nowy Targ, godz. 18:00.
13-01-2022 r. - Szanowni Państwo, dzięki uprzejmości redaktora Macieja Motora-Greloka mieliśmy okazję gościć w Radiu Kraków, promując nasz nowy numer Almanachu Nowotarskiego. Pragniemy podziękować naszemu Kolegium Redakcyjnemu, autorom, sponsorom i tym wszystkim, którzy przyczynili się do wydania tego jubileuszowego rocznika.
Zarząd Podhalańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Nowym Targu
W świątecznym nastroju, w pięknej oprawie muzycznej Miejskiego Chóru Gorce, w Sali Obrad Urzędu Miasta, odbyła się promocja jubileuszowego numeru Almanachu Nowotarskiego wydanego przez Podhalańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Nowym Targu. Jest to jedna z ważniejszych publikacji naszego Miasta i regionu, która łączy przeszłość z teraźniejszością. Dwadzieścia pięć lat pracy wielu osób, zarówno kolegium redakcyjnego, jak i autorów, tworzy niezwykle cenne źródło informacji o ludziach, historii, kulturze i zwyczajach Podhala. Każdy rocznik wzbogacony jest często unikatowymi zdjęciami i przede wszystkim dokładną kroniką ilustrującą ważne wydarzenia, które miały miejsce w Nowym Targu. Dodatkową atrakcją podczas tegorocznej promocji była recytacja własnych utworów dwóch współpracujących z wydawnictwem od wielu lat poetów, Wandy Szado-Kudasikowej i Krzysztofa Kokota. Stanisław Apostoł zaprezentował treść Aktu lokacyjnego Miasta Nowy Targ i pieśń jubileuszową upamiętniającą powstanie nowotarskiego oddziału Związku Podhalan. Przybyłych gości, wśród których znaleźli się włodarze Miasta z burmistrzem Grzegorzem Watychą na czele, powitali prof. dr hab. Stanisław A. Hodorowicz, dr Maciej Hodorowicz, prezes Podhalańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk oraz dr hab. Stanisława Trebunia-Staszel, wieloletnia redaktor naczelna kolegium redakcyjnego. Poszczególne działy 25. Almanachu Nowotarskiego prezentowali: dr hab. Stanisława Trebunia Staszel, dr Barbara Zgama, Iwona Hodorowicz, Anna Majorczyk, dr Maciej Hodorowicz i Lucyna Czubernat.
W zakładce Kronika jest już dostępna Kronika Nowego Targu - 2020 r. , a w zakładce Almanach spis treści Almanach Nowotarski - Nr 25
Dnia 23 listopada 2021 r. Prezydent RP Andrzej Duda podpisał ustawę o ustanowieniu Narodowego Dnia Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego. Nowe święto państwowe ma uczcić rocznicę Powstania Wielkopolskiego, które wybuchło 27 grudnia 1918 r. w Poznaniu. Powstanie było największym na terenie zaborów, zakończonym zwycięstwem, zrywem niepodległościowym. Ten dzień będzie hołdem dla uczestników narodowego walk z lat 1918-1919, którzy wyzwolili Wielkopolskę spod panowania niemieckiego i przyłączyli ją do odrodzonej Rzeczypospolitej.
W tym dniu warto wspomnieć o uczestnikach tego zwycięskiego zrywu, którzy pochowani są na nowotarskim cmentarzu.
Podhalańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Nowym Targu,
ul. Rynek 11 (oficyna)
34-400 Nowy Targ
Biuro otwarte: wtorki i czwartki od 16:00 do 18:00
konto: 86 8791 0009 0000 0011 3696 0001
NIP 735-23-89-667
Polecamy kolejną publikację naukową wydaną pod auspicjami PTPN w Nowym Targu autorstwa historyka i archiwisty Barbary Słuszkiewicz pt. Dzieje Rynku w Nowym Targu. Zabudowa, mieszkańcy i użytkownicy (1719–1945). Książka Barbary Słuszkiewicz ukazała się w roku szczególnym dla Nowego Targu, w 670-rocznicę lokacji miasta. Prace nad książką trwały 9 lat, wydanie było poprzedzone 2,5-letnim cyklem 40 wykładów, poświęconych historii poszczególnych kamieniczek w Rynku. Publikacja liczy prawie 600 stron, zawiera ponad 150 fotografii, w tym wiele opublikowanych po raz pierwszy, 46 map, rycin i planów oraz 115 dawnych reklam i ogłoszeń.